wykop.plPoleć stronę

FAQ - najczęściej zadawane pytania

Na czym właściwie polega psychoterapia?

Zwykle psychoterapia jest rodzajem rozmowy, ale innej niż towarzyska konwersacja. Niekiedy terapeuta daje do wykonania zadania podczas sesji lub poza sesjami, albo organizuje sytuację, w której pacjent czegoś doświadcza. Rożne rodzaje i metody psychoterapii wyglądają inaczej. Psychoterapia jest w pewnym sensie uczeniem się. Uczeniem na skutek doświadczenia i własnej aktywności.

Skąd mam wiedzieć, czy potrzebuję psychoterapii?

Jeżeli doświadcza Pan/Pani smutku, rozpaczy, bezsilności i utraty nadziei, albo tak źle się Pan/Pani czuje, że utrudnia to codzienne funkcjonowanie w pracy czy w domu, albo to co Pan/Pani robi powoduje zagrożenie, np. nadmierne picie, albo źle układają się Pana/Pani związki z innymi ludźmi to warto skorzystać z psychoterapii.

Czy psychoterapeuta i psycholog to to samo?

Nie. To dwa różne zawody.Psycholog nie ma kompetencji do prowadzenia psychoterapii. Psychoterapeuta często nie ma kompetencji do specyficznych czynności psychologa - np. diagnozy testowej. Psychoterapeuta dopiero po studiach magisterskich (w naukach społecznych, humanistycznych lub medycznych) rozpoczyna właściwą naukę zawodu trwającą co najmniej 4 lata. Przechodzi własną psychoterapię, trening teoretyczny i praktyczny, staż kliniczny i praktykę pod superwizją. Własna psychoterapia umożliwia etyczne wykonywanie zawodu psychoterapeuty.

Czy psychoterapia zaczyna się na pierwszym spotkaniu?

Pierwsze spotkanie to jeszcze nie psychoterapia. Każdy kontakt z psychoterapeutą rozpoczyna się od konsultacji, czyli spotkania (lub kilku spotkań) gdzie psychoterapeuta rozeznaje na czym polega zgłaszany kłopot i jakie są jego uwarunkowania. Konsultacja kończy się diagnozą trudności zgłoszonych przez pacjenta i propozycją dalszego postępowania. Dopiero gdy pacjent umówi się z psychoterapeutą na psychoterapię, może się ona rozpocząć.

Co to jest kontrakt psychoterapeutyczny?

Jest to w żargonie psychoterapeutów umowa (ang. contract) na psychoterapię zawierana z pacjentem. Zwykle określa techniczne warunki prowadzenia terapii, np. częstość spotkań, koszt, warunki odwoływania sesji, co ma robić pacjent a co terapeuta etc. Niektórzy terapeuci zawierają tę umowę bardzo formalnie, na piśmie, inni mniej formalnie. Etyka zawodowa zobowiązuje psychoterapeutę do prowadzenia psychoterapii tylko za zgodą i wiedzą pacjenta.

Czy jak się zgłaszam na psychoterapię, to na pewno będę mieć psychoterapię?

Nie zawsze proponuje się psychoterapię. Niekiedy psychoterapeuta skieruje Państwa na konsultację do innego specjalisty, po to żeby wyjaśnić czy w grę nie wchodzi schorzenie, które leczy się inaczej niż psychoterapeutycznie. Bywa też, że zgłaszany problem nie wymaga psychoterapii, bo pacjent może sam sobie poradzić. Wówczas psychoterapeuta informuje o tym i nie proponuje terapii. Może się też zdarzyć, że psychoterapeuta ocenia, że z różnych powodów nie może pomóc pacjentowi. Wówczas wyjaśnia dlaczego i jeżeli uzna za wskazane, sugeruje innego specjalistę. Jeżeli psychoterapeuta oceni, że potrzebny jest inny rodzaj interwencji niż terapia jaką sam oferuje, może skierować pacjenta np. na terapię małżeńską czy na grupę ustawień systemowych.

Jak długo trwa psychoterapia?

Różnie.
Głownie zależy to od rodzaju problemu, i od osobowości pacjenta. Terapeuta stara się w ciągu kilku pierwszych spotkań oszacować spodziewany czas trwania terapii. W Polskim Instytucie Psychoterapii Integratywnej dąży się do redukcji czasu terapii do niezbędnego minimum. Czas trwania terapii niekiedy wynika z założeń teoretycznych modelu psychoterapii w jakim kształcił się psychoterapeuta; np. psychoanalityczna psychoterapia z założenia  trwa długo, do kilku lat. Z kolei psychoterapia w publicznej służbie zdrowia jest z finansowych powodów ograniczona w czasie. Najczęciej w naszym Instytucie psychoterapia trwa od 3 miesięcy do pół roku. Dla pacjenta najlepiej jest, gdy czas trwania psychoterapii służy jej skuteczności i jakości.

Czy można się wyleczyć w ciągu jednej sesji?

Niekiedy tak. Nie jest to regułą, ale bywa, że wystarczy jedna sesja gdy:
  • powodem zgłoszenia są tzw. uwikłania systemowe a jedną sesja jest prowadzona metodą ustawień systemowych (metoda Berta Hellingera)
  • zgłaszany jest kryzys małżeński i terapeuta pracuje metodą „jedna sesja do skutku”. W tej wypracowanej przez nasz Instytut formie terapii zasadą jest, że sesja trwa tak długo aż para uzyska rozwiązanie. W praktyce Instytutu obserwujemy dobre rezultaty takiej interwencji.
  • osoba przeżyła zdarzenie traumatyczne po którym ma objawy i terapeuta uzna za korzystne pracę metodą TIR
  • pacjent nie ma zaburzenia, tylko brakuje mu wiedzy i po uzyskaniu informacji doznaje ulgi
  • zastosowana zostanie tzw. terapia szokowa. Tak pracował np. M.Erickson, czy B.Hellinger, F.Farelly. Wówczas zmiana terapeutyczna jest spowodowana pojedynczym silnym przeżyciem.

Czy można zażywać leki i korzystać z psychoterapii?

W pewnych zaburzeniach tak, w pewnych nie. Tę kwestię powinni Państwo omówić ze swoim psychoterapeutą.

Czy psychoterapia wszystkim pomaga?

Nie.
Nie wszyscy pacjenci mogą odnieść korzyści z psychoterapii. Bardzo ważna jest motywacja i możliwość uczenia się z doświadczeń.Niektóre zaburzenia mogą być leczone głównie farmakologicznie, a psychoterapia jest stosowana jako terapia podtrzymująca. Z badań wynika, że większość pacjentów relacjonuje korzyści z psychoterapii, dla mniejszości psychoterapia jest neutralna, a 5-10% pacjentów szkodzi.

Czy to prawda, że wszystkie metody psychoterapii są tak samo skuteczne?

Zdania naukowców są podzielone, choć większość z nich ostatnio przychyla się do opinii, że nie ma większych różnic w skuteczności. Inni wierzą, że istnieją metody o większej skuteczności. Niezależnie od rozstrzygnięcia tego sporu, trzeba pamiętać o jednym: to nie metoda leczy, lecz psychoterapeuta stosujący metodę. Badania dobitnie wykazały, że różnice w skuteczności psychoterapii są większe pomiędzy terapeutami z jednego podejścia terapeutycznego, niż pomiędzy metodami!

Czy psychoterapeuta może odmówić psychoterapii? Przecież lekarza obowiązuje przysięga Hipokratesa.

Psychoterapeuta nie jest lekarzem i obowiązują go inne wymogi etyczne (zobacz „Kodeks etyczny PIPI”). Psychoterapeuta powinien odmówić lub przerwać psychoterapię, jeśli psychoterapia nie pomaga lub szkodzi, albo można przewidywać, że tak się stanie.

Słyszałem, że hipnoza pomaga. Czy mogę się zapisać na hipnozę?

Hipnoza jest jedną z metod psychoterapeutycznych, w pewnych warunkach wskazana, w innych wręcz szkodliwa. O wyborze metod psychoterapii powinna decydować kliniczna ocena psychoterapeuty, czyli przewidywanie, co może być najbardziej pomocne w tym, z czym się pacjent zgłasza. Zrozumiałe więc, że psychoterapeuta bez rozeznania nie powinien przyjmować zamówienia „na hipnozę”. Z drugiej strony jest bardzo cenne, gdy pacjent jest aktywny i dąży do zmiany.  

Jestem uzależniony od alkoholu. Chciałbym się wyleczyć hipnozą.

Uzależnienie od substancji wymaga specjalistycznego leczenia i dużego wysiłku ze strony pacjenta. Hipnoza nie zastąpi takiego leczenia, choć terapeuta może stosować ją pomocniczo.

Czy szybciej się wyleczę chodząc do dwóch psychoterapeutów jednocześnie?

Nie.
Zwykle takie postępowanie wywołuje więcej chaosu niż korzyści. Dlatego większość psychoterapeutycznych kodeksów etycznych zawiera zakaz prowadzenia tzw. „konkurencyjnej terapii”. Wyjątkiem jest korzystanie z dwóch tzw. formatów psychoterapii, np. indywidualnej i grupowej, czy grupowej i małżeńskiej Jednak w takim przypadku psychoterapeuci powinni ze sobą współpracować. Jeśli nie współpracują powoduje zwykle sytuację szkodliwą dla pacjenta, podobną do sytuacji w której znajduje się dziecko, które musi wybierać czy bardziej kocha tatę czy mamę.W niektórych ośrodkach celowo proponuje się pacjentowi kilka rodzajów terapii równolegle. Wtedy praca różnych psychoterapeutów jest skoordynowana i przynosi to lepsze wyniki niż stosowanie pojedynczej psychoterapii.

Czy lepsza jest psychoterapia indywidualna czy grupowa?

Z badań opublikowanych przez L.Butlera w 2000 roku wynika, że w problemach długotrwałych i złożonych bardziej skuteczna jest psychoterapia grupowa. Potwierdza się to także w wieloletnich doświadczeniach naszego Instytutu. Wcześniejsze badania wskazują że te dwa rodzaje terapii nie różnią się skutecznością. Wyjątkiem wspomnianym w badaniach jest grupowa terapia psychopatycznych nastolatków, która powoduje nasilenie zachowań antyspołecznych. Niestety część pacjentów nie chce brać udziału w terapii grupowej. Paradoksalnie zwykle są to osoby, które by najwięcej skorzystały na tym rodzaju psychoterapii. Doświadczenia Instytutu wskazują, że psychoterapia grupowa jest zwykle skuteczniejsza i w przybliżeniu dwukrotnie tańsza od intywidualnej.

Powrót

Polski Instytut Psychoterapii Integratywnej MKN (PIPI)
ul. Pod Skałą 9, 30-237 Kraków, tel. 797-414-938, (12) 420 06 03

Instytut Psychoterapii MetaSystemowej (IPM)
ul. Pocieszka 6, 31-408 Kraków,
tel. 884 802 222